کم خونی هنگامی اتفاق می افتد که تعداد گلبول های قرمز خون سالم در بدن شما بسیار کم باشد. گلبول های قرمز خون اکسیژن را به تمام بافت های بدن منتقل می کنند ، بنابراین تعداد گلبول های قرمز خون پایین نشان می دهد که مقدار اکسیژن خون شما کمتر از حد مجاز است. بسیاری از علائم کم خونی ناشی از کاهش اکسیژن رسانی به بافت ها و اندام های حیاتی بدن است. کم خونی با توجه به میزان هموگلوبین - پروتئین موجود در گلبول های قرمز خون که اکسیژن را از ریه ها به بافت های بدن می رساند ، اندازه گیری می شود.
آهن رژیم غذایی ، ویتامین B-12 و فولات برای بلوغ گلبول های قرمز در بدن ضروری است. به طور معمول ، هر روز 0.8 تا 1 درصد از گلبول های قرمز بدن تعویض می شود و متوسط عمر سلول های قرمز 100 تا 120 روز است. هر فرآیندی که تأثیر منفی بر این تعادل بین تولید گلبول های قرمز و تخریب آن داشته باشد ، می تواند باعث کم خونی شود.
دلایل کم خونی به طور کلی به مواردی که تولید گلبول های قرمز خون را کاهش می دهند و مواردی که تخریب گلبول های قرمز را افزایش می دهند تقسیم می شوند.
مواردی که به طور معمول تولید گلبول های قرمز خون را کاهش می دهند و باعث کم خونی می شوند ، عبارتند از:
از طرف دیگر ، هر اختلالی که گلبول های قرمز خون را با سرعت بیشتری نسبت به ساخته شده از بین ببرد ، می تواند باعث کم خونی شود. این به طور معمول به دلیل خونریزی رخ می دهد ، که می تواند به دلیل موارد زیر رخ دهد:
به طور کلی ، کمبود آهن شایع ترین علت کم خونی است. تقریباً نیمی از موارد کم خونی را تشکیل می دهد و یک اختلال بزرگ تغذیه ای در سراسر جهان است.
نیاز روزانه به ویتامین ها و آهن با توجه به جنس و سن متفاوت است. زنان به دلیل از دست دادن آهن در طول چرخه قاعدگی و رشد جنین در دوران بارداری و شیردهی ، به آهن و فولات بیشتری نسبت به مردان نیاز دارند.
میزان آهن توصیه شده برای بزرگسالان 19 تا 50 سال به شرح زیر است:
| 8 میلی گرم | مردانه |
| 18 میلی گرم | برای خانم ها |
| 27 میلی گرم | در دوران بارداری |
| 9 میلی گرم | هنگام شیردهی |
مردان و زنان بالای 50 سال روزانه فقط به 8 میلی گرم آهن نیاز دارند. اگر سطح کافی آهن از طریق رژیم غذایی حاصل نشود ، ممکن است یک مکمل مورد نیاز باشد.
فولات نوعی اسید فولیک است که به طور طبیعی در بدن ایجاد می شود. مردان و زنان بالای 14 سال به 400 میکروگرم معادل فولات در رژیم غذایی (mcg / DFE) در روز نیاز دارند. برای زنانی که باردار یا شیرده هستند ، میزان دریافتی توصیه شده به ترتیب به 600 میکروگرم / DFE و 500 میکروگرم / DFE در روز افزایش می یابد.
همچنین می توانید اسیدفولیک را با غلات و نان های غنی شده به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
توصیه بزرگسالان روزانه برای ویتامین B-12 است 2.4 میکروگرم . زنان و نوجوانانی که باردار هستند روزانه به 2.6 میکروگرم و برای کسانی که شیرده هستند روزانه به 2.8 میکروگرم نیاز دارند.
جگر گاو و صدف دو بهترین منبع ویتامین B-12 هستند. منابع خوب دیگر عبارتند از:
ویتامین B-12 همچنین به عنوان مکمل برای کسانی که تنها از رژیم خود به اندازه کافی دریافت نمی کنند در دسترس است.
افراد کم خون رنگ پریده به نظر می رسند و ممکن است غالباً از سرماخوردگی شکایت داشته باشند.
آنها همچنین ممکن است تجربه کنند:
برخی از انواع کم خونی می تواند باعث التهاب زبان شود ، در نتیجه یک زبان صاف ، براق ، قرمز و اغلب دردناک ایجاد می شود.
اگر کم خونی شدید باشد ، ممکن است غش صورت گیرد. علائم دیگر عبارتند از:
سطح اکسیژن خون می تواند به قدری پایین باشد که فرد مبتلا به کم خونی شدید می تواند حمله قلبی کند .
اگر یک معاینه بدنی انجام دهید و کم خونی داشته باشید ، نتایج شما ممکن است نشان دهد:
افرادی که علائم و نشانه های کم خونی دارند ، باید به پزشک مراجعه کنند ، به خصوص اگر غش یا درد در قفسه سینه رخ دهد.
تشخیص کم خونی هم با سابقه سلامتی شما و هم با سابقه سلامت خانواده همراه با معاینه فیزیکی آغاز می شود .سابقه خانوادگی انواع خاصی از کم خونی مانند کم خونی سلول داسی شکل می تواند مفید باشد. سابقه قرار گرفتن در معرض عوامل سمی در خانه یا محل کار ممکن است به یک دلیل محیطی اشاره کند. تست های آزمایشگاهی اغلب مواردی است که برای کمک به پزشکان در یافتن علت کم خونی استفاده می شود.
آزمایشات برای تشخیص کم خونی عبارتند از:
بر اساس نتایج این آزمایشات ، پزشکان ممکن است آزمایشات اضافی مانند:
درمان کم خونی به علت ایجاد آن بستگی دارد.کم خونی ناشی از مقدار ناکافی آهن در رژیم غذایی ، ویتامین B-12 و فولات با مکمل های غذایی درمان می شود. در برخی موارد ، تزریق B-12 مورد نیاز است زیرا به درستی از دستگاه گوارش جذب نمی شود. پزشک و متخصص تغذیه می توانند رژیم غذایی را تجویز کنند که حاوی مقادیر مناسب ویتامین ها ، مواد معدنی و سایر مواد مغذی باشد. یک رژیم غذایی مناسب می تواند از بروز مجدد این نوع کم خونی جلوگیری کند.
در بعضی موارد ، اگر کم خونی شدید باشد ، پزشکان از تزریق اریتروپویتین برای افزایش تولید گلبول های قرمز در مغز استخوان استفاده می کنند. اگر خونریزی رخ دهد یا سطح هموگلوبین بسیار پایین باشد ، ممکن است انتقال خون لازم باشد.
اگر به این نتیجه رسیدید که مشکل کم خونی دارید و کم خونی شما ناشی از کمبود آهن یا کمبود ویتامین است قرص های کم خونی می‌توانند در درمان شما موثر واقع شوند. تنوع در مکمل های کم خونی بسیار زیاد است و شاید شما برای انتخاب بین برندهای مختلف، شکل محصول (قرص، کپسول، شربت و…) و دوز آهن متفاوت آنها دچار سردرگمی شود. موارد زیر می‌تواند در انتخاب بهترین داروی کم خونی به شما کمک نماید.
مکمل آهن را می توان در فرم‌های مختلفی مانند قرص، کپسول یا مایع تهیه کرد. همچنین می‌توانید مکمل‌های ”آهسته رهش” را انتخاب کنید، این مکمل‌ها عوارض جانبی کمتری دارند اما آهن موجود در آن در یک دوره زمانی طولانی تری در انتهای معده و روده باز می شود.
قرص آهن معمولا بهتر جذب می‌شود و ارزانتر است. اما برای کودکان بهتر است از شکل مایع آهن استفاده شود. برای انتخاب بهترین داروی کم خونی ، در نظر گرفتن عوامل دیگر مانند اولویت‌های شخصی نیز باید در نظر گرفته شود. به طور مثال ممکن است شما با بلعیدن قرص‌های غیرجویدنی و عوارض جانبی آنها مشکل داشته باشید. یک راه برای پیشگیری از عوارض جانبی این است که مکمل را با آب یا آبمیوه مخلوط کنید و آن را بنوشید. انواع دیگر مکمل‌های آهن، شامل پودر سوسپانسیون، کپسول مایع و شربت هستند.
طبق مطالعات انجام شده خانم‌ها بیشتر از آقایان به بیماری کم خونی مبتلا می‌شوند. عادت ماهیانه سبب می‌شود هر ماه خون زیادی از بدن خارج شود، به همین علت بسیاری از بانوان از کم خونی ناشی از فقر آهن رنج می‌برند. در کنار رژیم غذایی مناسب، می‌توانید با مصرف قرص آهن از ابتلا به این بیماری جلوگیری نمایید.
کپسول سیدرال فورت فارمانوترا 20 عدد
کپسول ایزی آیرون نچرال ورلد 30 عدد
قرص فرورال گلدن لایف 30 عدد
کپسول ففول اینترافارم 30 عدد
شربت هموفر فارما دولوپمنت 200 میلی لیتر
کپسول سیدرال فارمانوترا 20 عدد
کپسول فرامکس 100 بیوساینت 30 عدد
قرص آهن آیزن آپوویتال 30 عدد
قرص اسید فولیک 800 آپوویتال 30 عدد
مکمل آهن فروس وید برنا 200 میلی لیتر
شربت هماتوگل گل دارو
همانطور که گفته شد بیماری کم خونی به دلایل متفاوتی رخ می‌دهد. یکی از مهم‌ترین آن عدم پیروی از رژیم غذایی مناسب و مغذی است. بیماری هموروئید که اغلب مردان دچار آن می‌شوند یکی دیگر از عوامل بروز بیماری کم خونی به شمار می‌آید. اما طبق نظر پزشک و با مصرف انواع قرص کم خونی مناسب آقایان می‌توان مانع از بروز بیماری آنمی شد.
کپسول سیدرال فورت فارمانوترا 20 عدد
کپسول ایزی آیرون نچرال ورلد 30 عدد
کپسول سیدرال فارمانوترا 20 عدد
کپسول ففول اینترافارم 30 عدد
قرص اکتی آیرون لیبرتی سوئیس 30 عدد
سیدرال فولیکو فارمانوترا 20 ساشه
کپسول فرامکس 100 بیوساینت 30 عددی
کپسول آیرون پلاس مارینوکس 60 عدد
شربت هماتوگل گل دارو
با توجه به اینکه دوران کودکی بسیار حساس است باید به آن توجه زیادی داشت. اگر کودک تغذیه مناسب نداشته باشد و مواد مورد نیاز رشد بدن آن تامین نشود، در بزرگسالی برای فرد مشکلات بسیاری به وجود خواهد آمد. کودکانی که رژیم غذایی مناسبی ندارند معمولا دچار بیماری کم خونی هستند. به همین دلیل آنها نیز باید استفاده از انواع قرص کم خونی مناسب سنین خود را شروع کنند. در صورتی که کودک شما از بیماری آنمی رنج می‌برد، توسط پزشک بهترین قرص کم خونی برای کودک خود را انتخاب نمایید.
قطره آهن فروکیدز یوروویتال 30 میلی لیتر
شربت زینک سولفات رازک 120 میلی لیتر
مکمل آهن فروس وید برنا 200 میلی لیتر
شربت آیزن سافت یوروویتال با طعم تافی 200 میلی لیتر
شربت هموفر فارما دولوپمنت 200 میلی لیتر
قطره آیرونورم والاس
شربت هماتوگل گل دارو
شربت فروگلوبین ب 12 ویتابیوتیکس 200 میلی لیتر
معمولا مصرف مکمل‌های حاوی آهن با ایجاد یبوست همراه است. در نتیجه جهت رهایی از این مشکل می‌توانید رژیم غذایی خود را تا پایان دوره مصرف مکمل آهن، سرشار از فیبر خوراکی کنید. از سوی دیگر با توجه به تنوع محصولات حاوی آهن، برخی از مکمل‌ها به دلیل فرم محصول و ترکیبات موجود در آن مشکلات گوارشی کمتری را به همراه دارند. که بعضی از این محصولات عبارتند از:
کپسول سیدرال فورت مارمانوترا 20 عدد
ساشه لیپوزومال فروسیس ویواتیون 15 عدد
کپسول ایزی آیرون نچرال ورلد 30 عدد
سیدرال اورو فارمانوترا 20 ساشه
سیدرال فولیکو فارمانوترا 20 ساشه
قرص آیرون بیس گلیسینات هلث اید 30 عدد
تمامی کم خونی‌ها مربوط به کمبود آهن نیست، در نتیجه قبل از مصرف مکمل با پزشک خود مشورت کنید. همچنین اگر از مکمل یا داروهای دیگری استفاده می‌کنید، حتما از تداخل نداشتن داروها اطمینان حاصل فرمایید. به صورت کلی لازم است در مورد داروهایی که با داروی مصرفی مورد نظر تداخل دارند اطلاعات داشته باشید، زیرا بسیاری از این تداخلات مشکلات جدی را برای سلامتی مصرف کننده ایجاد می‌کنند. مقدار مصرف قرص، شربت و قطره کم خونی در افراد نیز با یکدیگر متفاوت است و مصرف آن بیش از 6 ماه توصیه نمی‌شود.
ممکن است پس از مصرف مکمل‌های آهن بدن واکنش‌هایی را نشان دهد. اگر این واکنش‌ها بیش از حد و نگران کننده بود حتما به پزشک مراجعه کنید. احتمالا پزشک به شما توصیه می‌کند تا میزان دوز روزانه خود را کاهش دهید. این عوارض می‌توانند شامل موارد زیر شوند:
منبع:healthline